Rak płuca

Jeśli u Ciebie lub bliskiej Ci osoby zdiagnozowano raka płuca lub martwisz się, że możesz go mieć, prawdopodobnie masz wiele pytań. Tutaj uzyskasz podstawowe informacje, które pomogą Ci zrozumieć diagnostykę i leczenie.

Rak płuca jest w Polsce najczęściej rozpoznawanym nowotworem złośliwym. Według danych z Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) w 2019 roku stwierdzono w naszym kraju 22271 przypadków raka oskrzela i płuca. Rak płuca jest też wśród nowotworów, najczęstszą przyczyną zgonów u kobiet i mężczyzn.

Pierwotne nowotwory płuc można ogólnie sklasyfikować jako raki niedrobnokomórkowe i drobnokomórkowe. Różnią się one od siebie budową mikroskopową, przyczyną rozwoju, lokalizacją oraz rokowaniem. Raki niedrobnokomórkowe stanowią 80-85% raków płuca.

W przypadku raka niedrobnokomórkowego jedynie około 20% chorych w chwili rozpoznania kwalifikuje się do przeprowadzenia doszczętnej resekcji chirurgicznej guza. U ok. 40% pacjentów choroba jest miejscowo zaawansowana, a u dalszych 40% chorych stwierdza się przerzuty odległe.

Rak drobnokomórkowy charakteryzuje się agresywnym wzrostem, wczesnym rozsiewem do węzłów chłonnych i odległych narządów. Jest nowotworem szczególnie silnie związanym z paleniem tytoniu. U znacznej części chorych już w chwili rozpoznania występują przerzuty odległe, najczęściej w wątrobie, kościach, szpiku i mózgowiu.

Ten typ raka płuc ma tendencję do wzrostu i rozprzestrzeniania się szybciej niż raki niedrobnokomórkowe. Rak drobnokomórkowy zwykle dobrze reaguje na chemioterapię i radioterapię. Jest jednak trudno wyleczalny, gdyż pomimo odpowiedzi na leczenie nawraca u większości chorych.

Złe rokowanie w raku płuca potwierdza zasadność upowszechnienia profilaktyki wtórnej tego nowotworu w postaci niskodawkowej tomografii komputerowej.

Objawy

Rak płuca we wczesnej fazie przebiega najczęściej bezobjawowo. Objawy ogólnoustrojowe, takie jak utrata masy ciała i osłabienie, występują późno. Wcześnie występujące objawy raka płuca są niecharakterystyczne. Bardzo często są związane z występowaniem innych chorób przewlekłych, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma czy niewydolność serca.

Wśród objawów związanych z miejscowym wzrostem nowotworu wyróżniamy:

• kaszel – najczęstszy objaw, u palaczy tytoniu często występuje zmiana charakteru kaszlu,
• duszność,
• ból w klatce piersiowej,
• krwioplucie,
• nawracające zapalenia płuc,
• ból barku,
• chrypka.

Objawy związane z występowaniem przerzutów:

• powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych, szyjnych lub pachowych (zdjęcie lokalizacji tych węzłów),
• bóle kostne,
• złamania patologiczne kości,
• ból głowy,
• objawy neurologiczne, takie jak (w przypadku przerzutów do mózgowia):
  • napady drgawek,
  • zaburzenia równowagi,
  • zmiany zachowania,
  • zaburzenia osobowości.
• powiększenie wątroby (w przypadku przerzutów w wątrobie),
• ból w nadbrzuszu (w przypadku przerzutów w wątrobie),
• nudności, żółtaczka (w przypadku przerzutów w wątrobie).

Opracowanie: Justyna Wilczyńska, WWCOiT im.M.Kopernika w Łodzi